3
ΙΣΤΟΡΙΑ
Πριν από σχεδόν 2 χρόνια που έφτιαξα τον πρώτο μου λάμπατο ενισχυτή ( el34 p-p ) μπορώ να πω πως μου κόλλησε το μικρόβιο της λαμπάς.
Ήθελα να ξαναφτιάξω πάλι έναν ακόμα ενισχυτή με λυχνίες και μπορώ να πω πως σε αντίθεση με τους περισσότερους (που ο επόμενος ενισχυτής τους είναι ένας μεγαλύτερος και πιο δυνατός ) , εμένα μου είχε κάτσει ο lo-boy του αείμνηστου Κυρίου Σπερτου με τις el84 παράλληλα σε p-p .
Κατά την διάρκεια όμως αυτών των 2 χρόνων , λάμβανα ( και ακόμα λαμβάνω ) πολλά μηνύματα με ερωτήσεις σχετικά με την κατασκευή του el34 elektor , και σκέφτηκα να κατασκευάσω έναν ενισχυτή , όχι για εμένα , αλλά για τον φουκαριάρη τον αρχάριο ερασιτέχνη , που να συνδυάζει
Α) απλότητα κατασκευής
Β) Φθήνια
Γ) Οσο είναι εφικτό , ποιότητα ήχου
Δ) Αξιοπρεπής ισχύ εξόδου
Αυτό θα ήταν για εμένα η δική μου συνεισφορά στο forum μας , μιας και θα στόχευε στην κατασκευή ενός φθηνού και απλού ενισχυτή που θα μπορούσε να τον φτιάξει έστω και ένας που δεν είχε ποτέ σχέση με λυχνίες.
Την βοήθεια δηλαδή που εισέπραξα και εγώ όταν κατασκεύασα τον el34 , να την ξεπληρώσω με ένα προτζεκτ , ειδικά για diy’δες αρχάριους με τον κόσμο της λυχνίας.
Ο lo-boy δυστυχώς δεν πληρούσε τα κριτήρια α&β , όποτε ξεκίνησε το διάβασμα και το ψάξιμο στο νετ για την εύρεση του κατάλληλου σχεδίου.
Την λύση τελικά την έδωσε ένας ‘κινέζος’ , που τροποποιήθηκε μέχρις εσχάτων για την περίσταση.
Μεχρι να βρεθει το καταλληλο σχεδιο , μπορω να πω πως πεδευτικα παρα πολυ με αλλα σχεδια , που με με καλυψαν...Εδω ορισμενες απο τις αποτυχημενες προσπαθειες..
Ο ΕΝΙΣΧΥΤΗΣ
Η πλέον δοκιμασμένη τοπολογία για έναν ενισχυτή p-p είναι η Williamson , αλλά ένεκα φθηνού budget προσπάθησα να στήσω έναν ενισχυτή p-p με μια λιγότερη λυχνία , γιαυτο κατέληξα σε τοπολογία self – split .
Το νέο ερώτημα ήταν τι είδους self – split θα έφτιαχνα , και δοκίμασα αρκετά σχέδια sprr τα οποία όμως αποδείχθηκαν πολύ θορυβώδες , ιδιαίτερα αυτά που χρησιμοποιούσαν την ecc83.
Γιαυτο δοκίμασα και την τοπολογία kathodyne
Aπο το πρώτο σχέδιο μπορώ να πω πως με κέρδισε , με την απλότητα της αλλα και με τον ιδιαίτερα ‘καθαρό’ ήχο που άκουγα όταν δεν είχε σήμα η εισοδος.
Προενισχυτρια και phase-splitter ( buffer ) η ecc88 .
Αλλά υπήρχε ένα νέο πρόβλημα.
Ο ενισχυτής παραμόρφωνε και «ψαλίδιζε» όταν άρχιζε να ανεβαίνει η ένταση.
και κατάλαβα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με την ecc88
Δοκίμασα δίφορες τιμές σε ανάδραση , buffer , ενίσχυση πρώτου σταδίου , αλλά τα πράγματα γινόντουσαν χειρότερα .
Τελικά το πρόβλημα λύθηκε αφού κατάλαβα ότι η ecc88 με μέγιστη τάση ανόδου τα 120volt δεν γινόταν να παίξει σε αυτήν την τοπολογία μιας και που η τάση στην πρώτη άνοδο ξεπερνούσε τα 220 volt
Γιαυτο πήρε την θέση της η 6n1p που έχει μέγιστη τάση ανόδου τα 300 volt
H κάθε 6n1p καταναλώνει περίπου 10ma έκαστη
Πάμε τώρα στο p-p κομμάτι του ενισχυτή
Όπως θα δείτε στο σχηματικό , αντί για αντιστάσεις στις καθόδους , έχω επιλέξει για ρυθμιστικά ρεύματος τα γνωστά σε όλους lm317
Το προτέρημα του lm317 είναι ότι πλέον δεν χρειάζεται ρύθμιση ρεύμα ηρεμίας της λάμπας , μιας που η αντίσταση μεταξύ out και γης την ρυθμίζει στο να καταναλώνει περίπου τα 30 ma ( τάξη ΑΒ )
Aν και μπορούμε μεγαλώνοντας την αντίσταση αυτή να ανεβάσουμε και το ρεύμα και κατά συνέπεια τα watt εξόδου , αλλά καλό είναι η λάμπα να ΜΗΝ υπερβεί τα 35 με 40 ma.
H αντίσταση για την ρύθμιση του BIAS είναι η εξής
R = 1.25 / 0.030ma = 41.67 Ohms
Η τιμή των αντιστάσεων θα πρέπει να κυμαίνετε από 39 έως 42 Ω , που αντιπροσωπεύει ρεύμα 29-32ma , ΑΡΚΕΙ να είναι και οι τέσσερις το ίδιο ( δλδ 4*39Ω η 4* 42Ω) ώστε όλες οι λάμπες να έχουν το ίδιο ρεύμα στο bias.
O μετασχηματιστής εξόδου είναι το τελευταίο και πιο κρίσιμο εξάρτημα του ενισχυτή μας.
Εκεί έψαξα πάρα πολύ , στο να μπορέσω να βρω κάτι επώνυμο – φθηνό – καλό
Νομίζω ότι ο Hammond 125e universal push pull είναι ότι πρέπει για την περίπτωση μας αφου είναι επώνυμο προϊόν , είναι πολύ φθηνός ( 25€ το κομμάτι ) και είναι καλούτσικος.
ΠΡΟΣΟΧΗ , ο μετασχηματιστής αυτός ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ για hi-fi , η ιδια η Hammond τον κάτασει στους ΜΗ hi-fi , υπάρχουν πολύ καλύτεροι στην αγορά αλλά σε τριπλάσια τιμή…
Επίσης αντέχει μέχρι 15watt , οπότε είναι ιδανικός για την περίπτωση μας.
Eαν θέλετε να δείτε άλλους Μ/Σ εξόδου υπάρχουν και οι εξης-
Hammond 1650F – 70€
Edcor CXPP25-MS-7.6K – 60 $ ( αλλά πρέπει να έρθει κατευθείαν από usa )