FM ΣΤΕΡΕΟ Η ΜΟΝΟ ??

[mbikes]

Καλημέρα σε όλους...

Αν κάποιος γνωρίζει να μου απαντήσει σας παρακαλώ εάν η εμβέλεια (σήμα) ενός πομπού μειώνεται σε στερεοφωνική μετάδοση.
Π.χ πομπός φμ μονοφωνικα καλύπτει 1 χλμ ..... εάν εκπέμπει στέρεο πέφτει η απόδοση του π.χ 800 μέτρα ... όχι το αν περνάει καλύτερα η διαμόρφωση και δεν ξύνει αλλά άν μειώνεται το σήμα του..

Ευχαριστώ.

[pstratos]

Από μνημης σου λέω οτι για ίδια πεδιακή ισχύ (μV) το στέρεο θέλει περίπου τριπλάσια ισχύ από οτι το μονοφωνικό. Στο μονο όλη η ισχύς βρίσκεται σε εύρος περίπου 15kHz ενώ στο στέρεο έχεις και την περιοχή 23 - 53 KHz. Δεν θυμάμαι πόσο είναι το ποσοστό της ισχίος του πιλότου στα 19Khz. Εμπειρικά υπολόγιζε την μισή εμβέλεια στην στέρεο εκπομπή

[mbikes]

Σε ευχαριστώ για την απάντηση με κάλυψες .... και κάτι ακόμα εάν γνωρίζεις ... παίζει ρόλο στην εμβέλεια εάν η μουσική περνάει απο κομπρέσορα που σημαίνει υψηλά μπάσα και πρίμα ??

[mbikes]

Από μνημης σου λέω οτι για ίδια πεδιακή ισχύ (μV) το στέρεο θέλει περίπου τριπλάσια ισχύ από οτι το μονοφωνικό. Στο μονο όλη η ισχύς βρίσκεται σε εύρος περίπου 15kHz ενώ στο στέρεο έχεις και την περιοχή 23 - 53 KHz. Δεν θυμάμαι πόσο είναι το ποσοστό της ισχίος του πιλότου στα 19Khz. Εμπειρικά υπολόγιζε την μισή εμβέλεια στην στέρεο εκπομπή

Σε ευχαριστώ για την απάντηση με κάλυψες .... και κάτι ακόμα εάν γνωρίζεις ... παίζει ρόλο στην εμβέλεια εάν η μουσική περνάει απο κομπρέσορα που σημαίνει υψηλά μπάσα και πρίμα ??

[SRF]

Από μνημης σου λέω οτι για ίδια πεδιακή ισχύ (μV) το στέρεο θέλει περίπου τριπλάσια ισχύ από οτι το μονοφωνικό. Στο μονο όλη η ισχύς βρίσκεται σε εύρος περίπου 15kHz ενώ στο στέρεο έχεις και την περιοχή 23 - 53 KHz. Δεν θυμάμαι πόσο είναι το ποσοστό της ισχίος του πιλότου στα 19Khz. Εμπειρικά υπολόγιζε την μισή εμβέλεια στην στέρεο εκπομπή

Δεν υφίσταται αυτό που λες, είτε εμπειρικά είτε θεωρητικά, είτε πρακτικά!

[SRF]

Καλημέρα σε όλους...

Αν κάποιος γνωρίζει να μου απαντήσει σας παρακαλώ εάν η εμβέλεια (σήμα) ενός πομπού μειώνεται σε στερεοφωνική μετάδοση.
Π.χ πομπός φμ μονοφωνικα καλύπτει 1 χλμ ..... εάν εκπέμπει στέρεο πέφτει η απόδοση του π.χ 800 μέτρα ... όχι το αν περνάει καλύτερα η διαμόρφωση και δεν ξύνει αλλά άν μειώνεται το σήμα του..

Ευχαριστώ.

Στην πραγματικότητα δεν θα έπρεπε να υφίσταται καμμία διαφορά! Όμως αυτό που τελικά απασχολεί/ενδιαφέρει είναι το αν & πόσο
"καθαρά" θα μπορέσει ένας Χ δέκτης να αποδιαμορφώσει το μεν & το δε προϊόν διαμορφώσεως! Θα προσπαθήσω να το αποδώσω απλά! Στην περίπτωση του μονοφωνικού σήματος ευρείας ζώνης (γιατί επίσης υπάρχει και στενής ζώνης FM διαμόρφωση, που χρησιμοποιείται σε άλλες επικοινωνίες) το σύνολο της πληροφορίας που είναι το άθροισμα των δύο καναλιών μιάς στερεοφωνικής πηγής, εμφανίζεται συχνοτικά μέσα σε ένα εύρος 15KHz, που αυτό θα διαμορφώσει κατά συχνότητα τον όποιο πομπό μας, στο επιθυμητό εύρος των +/-75KHz! Στην ουσία αυτό το εύρος θα μεταφέρει ΜΟΝΟ μία πληροφορία, οπότε ΟΛΗ αυτή η πληροφορία, θα αποδίδει όλη την "ισχύ" της εντός αυτού! Ο δέκτης θα μπορεί να "εξάγει" πιο εύκολα την ΜΙΑ και μόνο πληροφορία που μεταφέρεται εντός αυτού εύρους αποκλίσεως συχνότητας στην είσοδό του, και αυτό θα εμφανιστεί ως πιο ισχυρό σήμα τελικά, από τον όποιο θόρυβο επίσης θα λαμβάνει την ίδια στιγμή! Αυτό ισχύει μέχρι του σημείου που η διέγερση από ύπαρξη σήματος φέροντος στην είσοδό του είναι ικανή ώστε να μπορεί να εξάγει χρήσιμη ακουστικά πληροφορία ΠΑΝΩ από τον περιβάλλοντα διαρκώς υπαρκτό θόρυβο! Επειδή λοιπόν το μονοφωνικό μας σήμα μεταφέρει στο σύνολό του μόνο αυτήν την ΜΙΑ πληροφορία, αυτή απασχολεί το 100% των δυνατοτήτων της αποδιαμόρφωσης στον δέκτη!


Στην περίπτωση στερεοφωνικής μετάδοσης, αναγκαία απαιτείται να περάσουμε την πληροφορία ΔΥΟ διαφορετικών (?) σημάτων, ταυτόχρονα, ή έστω συγχρόνως ή "συγχρονισμένα" ας πούμε! Αυτό περιπλέκει ολίγον τα πράγματα! Θα μπορούσαμε να το κάνουμε με δύο μονοφωνικά διαμορφωμένα φέροντα σαφώς άλλης συχνότητας έκαστο και μάλιστα σε μια διαφορά μεταξύ τους που να προστατεύονται αμφότερα από αλληλοεπιδράσεις (αλληλοπαρεμβολές)! Αυτό όμως θα απασχολούσε υπερβολικά μεγάλο συχνοτικό φάσμα, και επιπλέον θα απαιτουσε και ύπαρξη διπλής τεχνικής υποδομής, πχ, πομπούς, κεραίες, δέκτες, κλπ! Και τελικά θα περιόριζε πολύ και τις δυνατότητες και υπό συνθήκη το όποιο αποτέλεσμα (διαφορά fading, phasing, κλπ μεταξύ των δυό διαφορετικών μηκών κύματος)! Οπότε οδηγηθήκαμε σε μια "συμβιβαστική" λύση, που όμως θα μπορούσε να προσφέρει το βέλτιστο αποτέλεσμα με τις μικρότερες δυνατές "απώλειες" ή "περιορισμούς" ! Αυτή ήταν η χρήση ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ φέροντος ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΕΥΡΟΥΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ με αυτήν που υπήρχε στην μονοφωνική μετάδοση, ώστε να είναι και ΣΥΜΒΑΤΗ η όλη διαδικασία με μονοφωνικούς δέκτες! Έτσι για την μετάδοση των δύο καναλιών, εκμεταλλευτήκαμε το ότι σε ένα ηχητικό προϊόν η βάση της ακουστικής του ανθρωπίνου ωτός είναι η μονοφωνία και η διαφορά μεταξύ των φασικών διαφορών που παρουσιάζονται στα εισερχόμενα στα ώτα ακουστικά κύματα προσδίδει τελικά την αίσθηση της χωρικής προέλευσης - διάστασης - κατεύθυνσης που αντιλαμβανόμαστε ως άνθρωποι μέσω του ήχου! Αυτό λοιπόν απλοποιούσε κάπως την μεθοδο μεταφοράς του στερεοφωνικού ήχου, αφού μπορούσαμε να τον επεξεργαστούμε έτσι ώστε να εξάγουμε από τα δύο κανάλια του, δύο απόλυτα διακριτές πληροφορίες, με πρόσθεση αρχικώς των δύο, όπως κάναμε άλλωστε ήδη, για την μετάδοση του μονοφωνικού μέρος του, που έχει και την ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ σημασία τελικά, δηλαδή το σήμα L+R, αλλά και με διαφορική αφαίρεση του μονοφωνικού αυτού συνόλου από τα δύο κανάλια θα εξάγαμε μόνο την στιγμιαία αναπτυσσόμενη διαφορά στο καθένα τους (ή καλύτερα μεταξύ τους) , δηλαδή το σήμα L-R που μάλιστα θα είναι πολύ μικρότερης έκτασης πληροφορία προς μετάδοση από ότι η αμφότερα υπαρκτή μονοφωνική συνιστώσα! Αυτό μπορούσε να γίνει τόσο με έναν κλασικό διαφορισμό αλλά και με την χρήση μιάς μεθόδου που απαιτούσε πολυπλεξία στον πομπό και αποπολυπλεξία στον δέκτη μας! Για να μεταδοθούν τώρα τα δύο ΥΠΟ-ΠΡΟΪΟΝΤΑ διαμορφώσεως ταυτόχρονα και να μπορούμε να τα αποδιαμορφώσουμε και ορθά φασικά στον δέκτη μας, έπρεπε να τα "συγχρονίσουμε" ώστε να ξέρουμε πιο και πότε & από που αφαιρέθηκε αρχικά, ώστε να το επανατοποθετήσουμε (προσθέσουμε ουσιαστικά), και για αυτό προστέθηκε & ένα σήμα χρονισμού που ο δέκτης θα έπαιρνε αναφορά από αυτό για να τοποθετεί ΣΑΝ ΠΙΛΟΤΟΣ κάθε στιγμή στο σωστό κανάλι την συνιστώσα L-R και να αποδώσει πίσω στον ακροατή το στερεοφωνικο πιστό 'αντίγραφο' αυτού που εκπεμπόταν αρχικώς!
Τελικα έπρεπε να κατορθώσουμε να "φορέσουμε" 3 διαφορετικά σήματα διαμορφώσεως πάνω στο ΙΔΙΟ στενό εύρος των +/-75kHz που "βάζαμε" μόνο του πριν ένα και μόνο! Αυτό μας ανάγκασε να "μοιράσουμε" το έυρος αυτό σε ικανά μέρη που να μπορούν να μεταφέρουν καθένα εκ των τριών αυτών! Αποφασίσαμε λοιπόν ότι το μονοφωνικό που εκ γεννέσεως είναι από ~0 εώς 15KHz να παραμείνει αναλλοίωτο αλλά να εφαρμόζει απόκλιση που θα αντιστοιχεί στο 45% του συνολικά διαθέσιμου διαμορφωτικού φάσματος των +/-75KHz μας! Έτσι και οι μονοφωνικοί δέκτες θα "άκουγαν" όπως πριν τον σταθμό μας! Θα ήταν "συμβατοί" αυτομάτως!!!
Για την πληροφορία της διαφοράς καναλιων (το στέρεο τμημα της δηλαδή) έπρεπε να να βρούμε ένα τρόπο να μην συμπίπτει με την μονοφωνική συνιστώσα! Αυτό έγινε δημιουργώντας ένα ΥΠΟ-ΦΕΡΟΝ (δευτερεύων φέρον εντός του φέροντος) με τέτοια συχνίτκα ώστε να είναι εντός του υπολοίπου φάσματος χωρίς πρόκληση διακροτημάτων με το μονοφωνικό μας σήμα! Επιπλέον αυτό θα έπρεπε να συνεργάζεται με το μονοφωνικό, για να είναι "σύγχρονα" αμφότερα! Η λύση ήρθε με την χρήση του σήματος χρονισμού ΄του λεγόμενου ΠΙΛΟΤΟΥ ως βάση για την δημιουργία του ΥΠΟΦΕΡΟΝΤΟΣ! Για να επιτευχθει η "σύγχρονη συνύπαρξη" πιλότου και υποφέροντος του L-R έπρεπε αυτά να είναι συχνοτικά ΑΡΜΟΝΙΚΑ συνδεδεμένα, και έτσι χρησιμοποιήσαμε την δεύτερη αρμονική του πιλότου μας ως το "φέρον της διαφοράς"! Για αποφυγή και ελαχιστοποίηση διακροτημάτων μεταξύ τους με την παρουσία στιγμιαία σηματων L-R το υποφέρον της δεύτερης αρμονικής διαμορφώθηκε αμφιπλευρικά με ΣΥΜΠΙΕΣΗ ΤΟΥ όμως, δηλαδή DSBSC!!!
Συνολικά αυτό θα απασχολεί εξίσου με το μονοφωνικό, ένα ακόμα 45% από το διαθέσιμο προς διαμόρφωση έυρος μας! Υπολείπετε έτσι ένα 10% για να το καταλάβει ο πιλότος συγχρονισμού μας πλέον!

Τελικά η ύπαρξη αυτών των τριών επιμερισμένων στο ίδιο διαμορφωτικό εύρος σημάτων ΜΕΙΩΝΟΥΝ την σχέση του λόγου ΣΗΜΑΤΟΣ (εκάστου εξ' αυτών) προς θόρυβο εν συγκρίση με τον λόγο που υπάρχει με την παρουσία ΜΟΝΟ του απλού μονοφωνικού, ο ίδιος δέκτης θα "δυσκολευτεί" να εξάγει το ίδιο "καθαρά" μέσα από τον περιβάλλοντα θόρυβο, ένα στερεοφωνικό προϊόν διαμορφώσεως έναντι ενός μονοφωνικού που αμφότερα θα έχουν ακριβώς ίδια τάση πεδίου στην είσοδο της κεραίας του! Αυτό οδηγεί στο "συμπέρασμα" ότι το στέρεο εκπεμπόμενο σήμα, "καλύπτει" μικρότερη περιοχή από ένα ίδιας ακριβώς ισχύος μονοφωνικό! Στην ουσία, Ο ΔΕΚΤΗΣ απαιτεί ισχυρότερο πεδίο στην είσοδό του, για να επιτύχει να αποδιαμορφωσει με τελικά ίδιο επίπεδο ΣΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣ ΘΟΡΥΒΟ και τα δύο!!! Αυτό σαφώς βέβαια δεν επιλύεται από την πλευρά του δέκτη (στην ουσία ίσως χιλιάδων δεκτών ακροατών)! Οπότε τι πιο απλό από το να αυξηθεί σχετικά η ισχύς εκπομπής για να υπερκαλυψει την απαιτούμενη διαφορά S/N τελικά!!!

[mbikes]

Φίλε SRF σε υπερ ευχαριστώ για όλο τον κόπο που έκανες να αναπτύξεις το θέμα. Το συμπέρασμα λοιπόν διαβάζοντας, είναι ότι η διαφορά της ακουστικότητας που έχουμε οφείλεται περισσότερο στον δέκτη που δεν μπορεί να εξάγει το stereo σήμα με την ευκολία που εξάγει το μονοφωνικό.Συμπέρασμα ότι τα watt παραμένουν τα ίδια σε κάθε περίπτωση, αλλά η διαφορά που έχουμε οφείλεται στην αποκωδικοποίηση του σήματος.

[betacord85]

υπαρχει και το σημα stereo στα am...για να δουμε εδω πως θα αναπτυξετε το θεμα...

[pstratos]

Έχεις δίκιο. Ουσιαστικά η διαφορά ισχύος προκύπτει μόνο αν απαιτήσουμε ίδιο SNR σε stereo και mono. Από παλιά κοιτάπια βρήκα SNRmono= 40 + CNR (dB) ενώ SNRstereo= 17 + CNR (dB) που σημαίνει ότι για ίδιο carier noise ratio (ανάλογο με ισχύ ??) η μονοφονική εκπομπή έχει 23db καλύτερο SNR στον δέκτη

[electron]

Ο Γιώργος SRF, ως ο πιο αρμόδιος στο είδος του, απάντησε με τον πλέον εμπεριστατωμένο τρόπο στην απορία του Δημήτρη Mbikes. Ωστόσο θα αναφέρω και ένα πρακτικό παράδειγμα λήψης σήματος με δέκτη που διαθέτει ένδειξη ισχύος σήματος σε dbμ και db.
Εστώ λοιπόν ότι λαμβάνουμε σήμα αδιαμόρφωτο στερεοφωνικής εκπομπής το οποίο έχει ισχύς 60dbμ και λόγο s/n ( σήμα/θόρυβο) 45db. Το ίδιο σήμα χωρίς στερεοφωνία και χωρίς διαμόρφωση θα έχει λόγο s/n περίπου 66db.
Αν στην πρώτη περίπτωση υπερθέσουμε και διαμόρφωση, (μουσική), τότε η διακύμανση του μπορεί να ξεκινά από 30 ως 45db. Για την δεύτερη περίπτωση η μεταβολή είναι σαφώς μικρότερη και μπορεί να κυμανθεί σε διαφορά ως 5db.
Από τα παραπάνω γίνεται ευκολότερα αντιληπτό ότι η στερεοφωνική μετάδοση κατά την αποκωδικοποιήση της στον δέκτη απαιτεί μεγαλύτερη ισχύς εκπομπής για να φτάσει αλώβητη και χωρίς φύσημα. Το πόσο μεγαλύτερη θα είναι, θα έλεγα ότι δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια, ίσως θα χρειαζόταν τόση ώστε να φτάσει, αν ήταν δυνατόν, τον λόγο s/n του μονοφωνικού σήματος.