7
Παρουσιάζω δύο BALUN για σύνδεση ισοσταθμισμένης (balanced) γραμμής σε συντονιστή κεραίας με μη ισοσταθμισμένη (unbalanced) έξοδο.
Συγκεκριμένα για κεραία δίπολο τυχαίου μήκους με ανοιχτή γραμμή (tuned doublet) που συντονίζω με συντονιστή κεραίας ιδιοκατασκευής τύπου T (C-L-C) σε όλες τις ραδιοερασιτεχνικές μπάντες HF 1.8-30 MHz.
To ένα balun είναι coaxial rf choke -"uggly" άσχημο- balun (φωτο 1) και το άλλο current balun 1:1 με πυρήνα toroid φερίτου (φωτο 5,6) .
To balun μπαίνει στο σημείο εισόδου της ανοιχτής γραμμής στο shack και συνδέεται στην έξοδο του συντονιστή με όσο το δυνατόν μικρότερο μήκος coaxial (φωτο2,3,4). Tοποθέτηση του balun στην είσοδο του συντονιστή δεν πλεονεκτεί.
1.To "uggly" balun 3.5-30 MHz
Είναι τύλιγμα μικρού μήκους coaxial μικρών απωλειών (γιατί δουλεύει με μεγάλο λόγο στασίμων) σαν μεγάλο πηνίο με πυρήνα τον αέρα. Μειονέκτημα: Ογκώδες και βαρύ.
Σαν τούμπο χρησιμοποίησα ένα κομμάτι 20cm, που έκοψα από 1m λευκό πλαστικό (PVC) σωλήνα απορροφητήρων, εξ. διαμέτρου 12.7 cm.
Για μικρότερες απώλειες χρησιμοποίησα αντί για RG213 Aircom plus ( εξασθένηση 2.5dB/100m στους 30ΜΗz έναντι 3.6 του RG213). Ακόμα προτιμότερο το LMR-400. Συνολικό μήκος coax 6.10m. Τύλιξα 5.20 m coax σαν πηνίο με 12 σπείρες, κλειστό τύλιγμα, μήκος τυλίγματος 13.5 cm. Άφησα 90 cm coax ατύλιχτο με ένα κονέκτορα PL259 στην άκρη, για σύνδεση με τον συντονιστή. Στο άλλο άκρο του coax συνέδεσα ηλεκτρολογική κλέμα, για σύνδεση με την ανοιχτή γραμμή. H στερέωση των σπειρών έγινε με δεματικά καλωδίων, περασμένα από οπές που άνοιξα στο τούμπο.
Μέτρησα L=19μΗ. (XL στους 1.8ΜΗz =215Ω, στους 3.5 ΜΗz 418 Ω).
2.To current balun 1:1/1.8-30 MHz (φωτο 4,5,6)
Πλεονέκτημα: Μικρό μέγεθος, ελαφρύ. Πρόκειται για γραμμή 2 παράλληλων αγωγών που τυλίγεται (δίμιτη περιέλιξη) σε πυρήνα φερίτου. Eπίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί coax. Ο πυρήνας χρησιμεύει για τις χαμηλότερες μπάντες συχνοτήτων. Μπορεί να είναι ράβδος φερίτου (πχ ραδιοφώνου μεσαίων τρανζίστορ) ή toroid. Ο φερίτης προτιμάται σαν υλικό από την σκόνη σιδήρου, λόγω μεγαλύτερης μαγνητικής διαπερατότητας, οπότε αρκούν λιγότερες σπείρες.
Προτιμάται φερίτης με μικρή ή μέση μαγνητική διαπερατότητα (πχ μ=125) αν και η επιλογή του δεν είναι κρίσιμη.
Συνιστάται μήκος τυλίγματος (γραμμής 2 άλληλων αγωγών) <λ/4 ή καλύτερα < λ/10 στη μεγαλύτερη συχνότητα λειτουργίας. Επίσης χοντρό σύρμα (1-2 mm) για μικρότερες ωμικές απώλειες.
Χρησιμοποίησα ένα άγνωστο toroid που είχα στο ραδιοερασιτεχνικό «μπαούλο», κόκκινου χρώματος και εξ. διαμέτρου 38 mm. Η εσ. διάμετρος είναι 27mm και τo ύψος 14 mm. Με 10 σπείρες πολύκλωνου καλωδίου 1.5 mm2 μέτρησα L= 216 μΗ. Με τον ίδιο αριθμό σπειρών σε FT114-43 είχα 76 μΗ. (XL στους 1.8ΜΗz =2443Ω & 860Ω αντίστοιχα).
Τύλιξα στο toroid γραμμή από 2 ισομήκη παράλληλα πηνιοσύρματα εμαγιέ διαμέτρου 1.5 mm (σαν διπολικό καλώδιο) σε 10 σπείρες (5+5, με αναστροφή, για μικρότερη ενδοχωρητικότητα).
Bλ. επίσης http://www.hlektronika.gr/forum/showthread.php?t=46945