Αρχικό μήνυμα από
VaselPi
Το νήμα covid-19 είναι κλειδωμένο. Το άνοιγμά του ή μη το αφήνω στη διακριτική ευχέρεια των διαχειριστών, αν κρίνουν ότι το περιεχόμενο του μηνύματος θα είναι χρήσιμο στα μέλη και φίλους του Φόρουμ.
Αφορμή για το μήνυμα στάθηκαν οι εικόνες των λαϊκών αγορών που βλέπουμε στην τηλεόραση, μετά την άρση των απαγορευτικών μέτρων. Ιδίως οι εικόνες των ηλικιωμένων που κυκλοφορούν ανέμελα και δίχως τις απαραίτητες μάσκες. ¶ξιο προσοχής είναι και το θέμα των 2 μέτρων, που ορίστηκε ως απόστασης ασφαλείας μεταξύ των ατόμων. Ενδιαφέρον έχει και η αποτελεσματικότητα της κοινής μάσκας, όταν χρησιμοποιείται ως προστατευτικό μέσο κατά της μόλυνσης.
Πόσο ασφαλής είναι η απόσταση των 2 μέτρων;
Εδώ τη μόλυνση τη φανταζόμαστε να γίνεται μόνο μέσω της αναπνευστικής οδού.
Καταρχάς, η απόσταση των 2 m ορίστηκε από τους ειδικούς που μελετάνε αυτά τα θέματα. Επομένως πρέπει να την ακολουθούμε, παρότι οι ιολόγοι την όρισαν στα 1,5 μέτρα. Υποθέτω ότι τα 2 μέτρα ορίστηκαν για μεγαλύτερη σιγουριά. Αλλά πόσο είναι επιτρεπτό, η απόσταση ασφαλείας που ορίστηκε για τους κλειστούς χώρους να επεκτείνεται και στους χώρους εξωτερικούς, οι οποίοι είναι ευάλωτοι στις κινήσεις του αέρα; Μία ιδέα για το αόριστο και συμβολικό χαρακτήρα αυτής της τιμής μπορούμε να αποκτήσουμε από το παράδειγμα που ακολουθεί.
Έτσι, αν με τον οικιακό ψεκαστήρα ψεκάσουμε λίγο νερό από ύψος 1,5 μέτρων, θα διαπιστώσουμε ότι τα σταγονίδια προσγειώνονται σε περίπου 1,5 s. Επομένως αυτά αιωρούνται περίπου 1,5 s .Τα σταγονίδια που εκπέμπει ο «θετικός» άνθρωπος είναι σαφώς πολύ μικρότερα, καθότι είναι σχεδόν αόρατα. Έστω ότι είναι μικρότερα 10 φορές. Καθώς όμως ο χρόνος αιώρησης των σταγονιδίων είναι αντιστρόφως ανάλογος του τετραγώνου της ακτίνας (εξισώστε τη δύναμη βαρύτητας mg = ρ(4/3)πr3g με τη δύναμη τριβής Stocks 6πrηv, όπου η είναι το ιξώδες του αέρα και v είναι η ταχύτητα ολίσθησης), ο χρόνος αιώρησης αυτών των σταγονιδίων είναι 100 φορές μεγαλύτερος, δηλαδή περίπου 150 s. Σε χρόνο 150 s, ένα ελαφρύ αεράκι 0,1 m/s θα παρασύρει τα σταγονίδια σε απόσταση 15 μέτρων! Τα μικρότερα σταγονίδια θα παρασυρθούν ακόμη περισσότερο. Συνεπώς, στους εξωτερικούς χώρους, τα 2 μέτρα έχουν μόνο συμβολικό χαρακτήρα και πρέπει να αναφέρονται με μεγάλη επιφύλαξη. Την παρατήρηση αυτή είναι καλό να τη θυμούνται τα ηλικιωμένα άτομα, όταν βγαίνουν έξω να κάνουν τη βόλτα τους ή τις αγορές. Είναι προτιμότερο να βγαίνουν όταν επικρατεί νηνεμία, καθώς μόνο τότε τα 2 μέτρα έχουν νόημα πραγματικό. Αν τα 2 μέτρα επιβάλλονται για λόγους πρακτικούς, σωστό είναι να προσέχουμε και τη φορά του ανέμου. Η προτροπή αυτή αφορά και τους ελεγκτές, όταν συνομιλούν με ένα άγνωστο άτομο. Πρέπει σωστά να επιλέγουν τη δική τους θέση, προκειμένου το αεράκι να κινείται προς τον ελεγχόμενο.
Μας προστατεύει τελικά η κοινή μάσκα;
Στα ΜΜΕ, στο θάμα αυτό διατυπώθηκαν δύο αντίθετες απόψεις. Προτρέχοντας θα πω, ότι η κοινή μάσκα (η μη στεγανή) μας προστατεύει και θα εξηγήσω γιατί.
Καταρχάς, είναι σωστό αυτό που λένε οι ιδικοί: τη μάσκα πρέπει να τη φορά ο «θετικός», προκειμένου να μη μολύνει τους υγιείς ανθρώπους. Με βρίσκει σύμφωνο και με όσα λένε για τον τρόπο χειρισμού της μάσκας, αλλά δεν συμφωνώ με αυτό που λένε στη συνέχει, ότι δηλαδή η μάσκα δεν προστατεύει τον υγιή.
Για να εξετάσουμε αυτό το θέμα με αριθμούς, θεωρούμε έναν κλειστό χώρο, όπως είναι μία σχολική αίθουσα, με δύο άτομα που απέχουν 2 m. Ο ένας είναι υγιής, ενώ ο άλλος - «θετικός», δηλαδή εκπέμπει (με κάποιον ρυθμό) μολυσμένα σταγονίδια, οριακά, σε απόσταση έως 1,5 m. Μπορούμε να πούμε ότι το υγιές άτομο δεν κινδυνεύει να μολυνθεί; Σύμφωνα με αυτά που ακούμε στην τηλεόραση - ναι. Ωστόσο, ας δούμε τί λένε οι αριθμοί.
Στο ζήτημα αυτό πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι οι διάμετροι των μολυσμένων σταγονιδίων υπόκεινται σε μία ορισμένη κατανομή, τύπου γκαουσιανή. Επομένως σε κατανομή υπόκεινται και οι χρόνοι αιώρησής τους. Συμπεραίνουμε έτσι ότι τα 1,5 m δεν είναι ένας εγγυημένος αριθμός (άνω όριο), αλλά ένα στατιστικό μέγεθός (Confidence Interval) που καλύπτεται με πιθανότητα 99,7 % (Confidence Level 99,7 %). Έτσι, αν η πιθανότητα τα σταγονίδια να βρεθούν σε απόσταση 1,5 m (3σ) είναι 0,003, τότε περίπου 10 φορές μικρότερη είναι η πιθανότητα να βρεθούν σε απόσταση 2 m (4σ). Εδώ το 1σ αντιστοιχεί σε 0,5 m.
Τα πράγματα σοβαρεύουν περισσότερο αν λάβουμε υπόψη και το χρόνο έκθεσης στον ιό. ¶γνωστο γιατί, αλλά οι ιδικοί που ακούμε δεν τον αναφέρουν, ενώ είναι σπουδαία παράμετρος.
Στην ιολογία εισάγεται η έννοια του ελάχιστου αριθμού ιών που προκαλούν τη μόλυνση, δηλαδή γίνεται λόγος για το κατώφλι μόλυνσης. Στον Covid - 19, ο αριθμός αυτός ακόμη δεν έχει μετρηθεί, αλλά οι ερευνητές τον εκτιμούν από μερικές εκατοντάδες έως μερικές χιλιάδες, ανάλογα με την κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου.
Έστω ότι στο παράδειγμά μας, στο υγιές άτομο το κατώφλι μόλυνσης είναι 900 ιοί. Στο σημείο αυτό θα αναγκαστούμε να κάνουμε ακόμη μία υπόθεση, η οποία ωστόσο ακούγεται «λογική». Έτσι, θα υποθέσουμε ότι η απόσταση ασφαλείας (τα 1,5 m) αναζητήθηκε ως απόσταση στην οποία το άτομο μολύνεται σε 900 s (15 λεπτά, βλ. τον ορισμό της στενής επαφής). Επομένως σε απόσταση 1,5 m, το υγιές άτομο εισπνέει 1 ιό/s. Καθώς όμως η πιθανότητα ο ιός να βρεθεί σε απόσταση 2 m (4σ) είναι περίπου 10 φορές μικρότερη, στα 2 m το άτομο θα εισπνέει 0,1 ιούς/s, δηλαδή θα μολυνθεί (θα εισπνεύσει 900 ιούς) σε χρόνο 9000 s ή σε 2,5 ώρες. Αν τα 2 άτομα συμμετέχουν σε μία εξέταση που διαρκεί 3 ώρες, συμπεραίνουμε ότι το υγιές άτομο θα μολυνθεί. Ακριβώς εδώ έρχεται να μας βοηθήσει η κοινή μάσκα, έστω με διαπερατότητα 10 %. Όταν τη μάσκα τη φορά μόνο ο υγιής, ο χρόνος μόλυνσής του από 2,5 γίνεται 25 ώρες, ενώ όταν οι μάσκες φοριούνται και από τους δύο, ο χρόνος αυτός γίνεται 250 ώρες! Έτσι, σε 3 ώρες που διαρκεί η εξέταση, το υγιές άτομο θα εισπνεύσει ιούς που αντιστοιχούν στο 1/100 της δόσης κατωφλίου. Με άλλα λόγια, η μόλυνσή του θα αποτραπεί. Με την έννοια αυτή, η μάσκα (μάσκες) τον προστάτεψαν και απέτρεψαν τη μόλυνσή του!!! Από το παράδειγμα αυτό βλέπουμε πόσο σημαντικό και χρήσιμο είναι τις μάσκες να τις φοράνε όλοι, δηλαδή και οι «δύο πλευρές».
Ακόμη. Αν ο χρόνος έκθεσης στον ιό είναι πολύ μεγάλος, το υγιές άτομο θα μολυνθεί τελικά ακόμη και με τη μάσκα, ωστόσο η μάσκα σε μεγάλο βαθμό θα επηρεάσει τη βαρύτητα της νόσου. Όπως σημειώνει ένας ιατρός (Evgeniy Komarovskiy): - θα είστε τυχεροί αν μολυνθείτε αρχικά με τη δόση κατωφλίου, καθότι θα νοσήσετε στο πόδι. Θα νοσήσετε βαριά αν μολυνθείτε με δόση δεκαπλάσια του κατωφλίου, ενώ θα νοσήσετε πολύ βαριά αν μολυνθείτε αρχικά με ακόμη μεγαλύτερη δόση.
Γενικότερα, όταν την κοινή μάσκα τη φοράνε και οι «δύο πλευρές», με σωστή της χρήση και σε «λογικούς» χρόνους έκθεσης, το υγιές άτομο μολύνεται με δόση 100 φορές μικρότερη, ανεξάρτητα από την απόσταση που τους χωρίζει. Προφανώς, είναι προτιμότερο να γίνεται χρήση μασκών με διαπερατότητα μικρότερη του 10 %, για παράδειγμα, των 6 %.
Βασίλειος.
Όταν οι λαοί αψηφούν τον κίνδυνο λόγω μη κατανόησης
Απάντηση με παράθεση
