Tι είναι ένας τελεστικός ενισχυτής [Αρχείο]

electron

30-04-06, 19:33

Η διαφορά του από ένα ενισχυτή με τρανζίστορ είναι ότι έχει μαγαλύτερη σταθερότητα λειτουργίας μιας και δεν αντιμετωπίζει προβλήματα θερμοκρασιών ή ενδοχωρητικοτήτων που έχουμε στα τρανζίστορ.Τους βρίσκουμε σε μορφή ολοκληρωμένων κυκλωμάτων.Ακόμα ένα θετικό στοιχείο τους είναι ότι παρουσιάζουν θεωρητικά άπειρη σύνθετη αντίσταση εισόδου -εξόδου άρα έχουμε και καλύτερη απομόνωση μεταξύ των 2.Σαν αρνητικό τους είναι η τροφοδοσία τους που πρέπει να είναι συμμετρική (+15. -15volt),αν και υπάρχουν κάποιοι που δέχονται και απλή.

Lykos1986

30-04-06, 20:51

Μια μικρή διόρθωση. Οι TE μπορεί να έχουν θεωρητικά άπειρη αντίσταση εισόδου αλλά και θεωρητικά μηδενική αντίσταση εξόδου και όχι άπειρη. Αυτό θεωρητικά μας συμφέρει αφού δεν θέλουμε να επηρεάζουμε τον προς μέτρηση μέγεθος "κλέβοντας" κάποιο ρεύμα από αυτό αλλά επίσης να μπορούμε να οδηγήσουμε οτιδήποτε αφού η έξοδος του θα μπορεί να δώσει άπειρο ρεύμα. Στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν ισχύει αφού η αντίσταση εισόδου είναι τις τάξης των MΩ (στους FET πολύ παραπάνω) και το μέγιστο ρεύμα που μπορεί να αποδώσει η έξοδος είναι περίπου στα 20mΑ.

Όλα αυτά εντελώς πληροφοριακά αφού θα πρέπει να διαβάσεις οπωσδήποτε κάποιο βιβλίο σχετικό με τελεστικούς γιατί διαβάζοντας απλά διάφορα φυλλάδια από το internet το μόνο που θα καταφέρεις να κάνεις είναι να ξέρεις τα πάνω - πάνω των τελεστικών. Θα συμφωνήσω ότι οι βασικές συνδεσμολογίες είναι απλές αλλά όσο προχωράς τότε τα πράγματα μπερδεύονται. Νομίζω πως η texas instruments είχε ένα πολύ ωραίο e-book με θέμα "OpAmps for everyone". Κάνε μια αναζήτηση και θα το βρεις.

---------
Μετά από επεξεργασία
http://www.web-ee.com/primers/files/slod006b.pdf

Giannis511

30-04-06, 21:09

Kαι σε ποιές περιπτώσεις χρησιμοποιούμε τέτοια ολοκληρωμένα?

Lykos1986

30-04-06, 21:13

Για αυτό σου είπα πως πρέπει οπωσδήποτε να διαβάσεις ένα βιβλίο. Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας που να σου λέεί ότι τώρα θα πρέπει να χρησιμοποιήσεις τον τελεστικό ενισχυτή. Αυτό το αποφασίζεις εσύ όταν θα σχεδιάσεις το κύκλωμά σου. Γενικότερα όμως τα κυκλώματα με τελεστικούς ενισχυτές υπερτερούν έναντι τον κλασικών κυκλωμάτων με απλά διακριτά εξαρτήματα.

Giannis511

30-04-06, 21:55

Ok! Σας ευχαριστώ πολύ!

gsmaster

01-05-06, 01:34

Για παράδειγμα με έναν τελεστικό μπορούμε να κάνουμε έναν πολλαπλασιαστή τάσης, δηλαδή να του δίνουμε μια τάση απο 1 εως 2 V και να μας την τριπλασιάζει και να την κάνει απο 3 εως 6 V. Μια απο τις άπειρες εφαρμιγές του.

nikoskourtis

01-05-06, 17:18

Χρησιμοποιειται σε ενισχυτες, συγκριτες, διαφοριστες, ολοκληρωτες κτλ. Σε πολλες περιπτωσεις μπορει να αντικαταστησει ενα τρανζιστορ (μην πω σε ολες). Ειναι πολλα τρανζιστορ σε ενα ολοκληρωμενο. Το sedra/smith ειναι ενα βιβλιο που μπορει να σε διαφωτισει.

radiodj105

02-05-06, 10:27

Ο κύριος λόγος που χρησιμοποιείς έναν τελεστικό ενισχυτή είναι ότι έχει σίγουρα λιγότερη παραμόρφωση (σε σχέση με έναν απλό ενισχυτή με τρανζίστορ) και επιπλέον καλύτερο λόγο σήματος προς θόρυβο.

(αν θυμάμαι καλά... γιατί πάνε ακριβώς 13 χρόνια από τότε που τέλειωσα το ΤΕΙ).

Giannis511

02-05-06, 15:24

:ok:

nos7

20-03-15, 17:56

μιας και μιλαμε για ΤΕ να ρωτησω και εγω κατι που δεν εχω ιδεα?

θα ηθελα απο ενα arduino να παρω σημα PWM και να αναψω μια λεντοταινια 12ν...ο ΤΕ δεν κανει?εαν οχι γιατι? (μαλλον οχι γιατι ολοι χρησιμοποιουν τρανζιστορ) απλα δεν ξερω γιατι δεν κανει..

chip

20-03-15, 18:27

ο ΤΕ δεν κάνει γιατί δεν μπορεί να δώσει πολύ ρεύμα... δίνει λιγότερο από μικρολεγκτή.

nos7

20-03-15, 18:29

αρα η μονη λυση ειναι τρανζιστορ??

chip

20-03-15, 18:32

ναι.....

nos7

20-03-15, 20:07

Οκ σας ευχαριστω παρα πολυ :thumbup1:

FILMAN

23-03-15, 10:35

Δεν υπάρχουν τελεστικοί που να απαιτούν συμμετρική τροφοδοσία. Το αν θα χρησιμοποιήσει κανείς συμμετρική τροφοδοσία (ή γενικότερα και αρνητική τάση, διότι μπορεί κάλλιστα να έχει π.χ. +15V και -5V), εξαρτάται από το πώς θα χρησιμοποιήσει τον τελεστικό.

Τί κάνει λοιπόν ο τελεστικός; Πολλαπλασιάζει τη διαφορική τάση που έχει στις εισόδους του με έναν μεγάλο συντελεστή (το λεγόμενο κέρδος ανοιχτού βρόχου, που είναι συνήθως 100 ... 106dB δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ εκατό ως διακόσιες χιλιάδες φορές), και την τάση που προκύπτει τη δίνει στην έξοδό του.

Όλες οι εφαρμογές του είναι απόρροια αυτού του πράγματος.

firewalker

23-03-15, 11:16

Ένας τελεστικός ενισχυτής είναι ένα "μαύρου κουτί" που έχει μόνο μία δουλειά να κάνει. Και θα κάνει τα πάντα για να το καταφέρει. Ένας τελεστικός ενισχυτής θα αλλάζει την έξοδο του με τέτοιο τρόπο ώστε οι τάσεις που υπάρχουν στις εισόδους του να γίνουν ίσες.

Στις εισόδους του, δεν εισέρχεται ρεύμα. Η έξοδος του δεν μπορεί να πάρει τιμές μεγαλύτερες από την απόλυτη τιμή της τροφοδοσίας.

johnnkast

23-03-15, 11:32

chip

23-03-15, 12:19

" τάσεις που υπάρχουν στις εισόδους του να γίνουν ίσες. "

δεν συμφωνώ με αυτή την διατύπωση.

Η σωστή (και γενική) είναι του Φίλιππα (Filman).
Η έξοδος για να επηρεάσει τις εισόδους και να έχουμε την ισότητα θα πρέπει να υπάρχει feedback πράγμα το οποίο μας οδηγεί σε συγκεκριμένες συνδεσμολογίες από τις πολλές που μπορεί να έχει ο τελεστικός.

FILMAN

23-03-15, 12:22

" τάσεις που υπάρχουν στις εισόδους του να γίνουν ίσες. "

δεν συμφωνώ με αυτή την διατύπωση.
Η έξοδος για να επηρεάσει τις εισόδους και να έχουμε την ισότητα θα πρέπει να υπάρχει feedback πράγμα το οποίο μας οδηγεί σε συγκεκριμένες συνδεσμολογίες από τις πολλές που μπορεί να έχει ο τελεστικός.
Ετσι Θανάση. Με πρόλαβες. Και μάλιστα θέλει αρνητικό feedback για να γίνει αυτό, διότι αν έχει θετικό feedback ο τελεστικός κάνει τις εισόδους του πιο άνισες, ή αν δεν υπάρχει καθόλου feedback δεν μπορεί να τις επηρεάσει καθόλου.

firewalker

23-03-15, 12:30

Και οι δύο διατυπώσεις είναι "ισότιμες". Αν δεν υπάρχει ανάδραση, πάλι θα προσπαθήσει να κάνει τις εισόδους ίσες. Απλά η έξοδος θα προσπαθεί μάταια, και θα φτάσει την μεγαλύτερη τιμή που μπορεί.

Στο λύσιμο ασκήσεων βολεύει να έχουμε στο νου μας πως οι είσοδοι θα καταλήξουν να βρίσκονται στο ίδιο δυναμικό.

Δεν είναι θέμα μόνο αρνητικής ανάδρασης. Για παράδειγμα χρησιμοποιούμε θετική ανάδραση στους θερμοστάτες για να δημιουργήσουμε υστέρηση.

matthew

23-03-15, 12:46

Νομίζω πως η texas instruments είχε ένα πολύ ωραίο e-book με θέμα "OpAmps for everyone".
Η δεύτερη & η τρίτη έκδοση του βιβλίου στα παρακάτω λινκ αντίστοιχα.
http://web.mit.edu/6.101/www/reference/op_amps_everyone.pdf
http://www.siongboon.com/projects/2008-04-27_analog_electronics/op%20amps%20for%20everyone%20third%20edition%20200 9%20(Texas%20Instrument).pdf

FILMAN

23-03-15, 12:46

Αν δεν υπάρχει ανάδραση, πάλι θα προσπαθήσει να κάνει τις εισόδους ίσες.
Δεν θα προσπαθήσει να κάνει τίποτα τέτοιο, ούτε και μπορεί. Ο τελεστικός μπορεί να μεταβάλλει μόνο την έξοδό του, όχι τις εισόδους του. Αυτές θα έχουν ό,τι τάση τους δώσεις εσύ. Στην έξοδο θα πάρεις την ενισχυμένη διαφορική τάση. Τίποτα άλλο.

Στο λύσιμο ασκήσεων βολεύει να έχουμε στο νου μας πως οι είσοδοι θα καταλήξουν να βρίσκονται στο ίδιο δυναμικό.
Αυτό εξαρτάται από το κύκλωμα! Σε ένα π.χ. συγκριτή χωρίς ανάδραση οι είσοδοι θα καταλήξουν να βρίσκονται στο ίδιο δυναμικό; Είναι πολύ παροδηγητικό αυτό που λες! Ακόμα και σε περίπτωση που έχεις όντως αρνητική ανάδραση οι είσοδοι πάλι μπορεί να καταλήξουν να είναι άνισες αν π.χ. ο τελεστικός φτάσει στον κόρο!

Δεν είναι θέμα μόνο αρνητικής ανάδρασης. Για παράδειγμα χρησιμοποιούμε θετική ανάδραση στους θερμοστάτες για να δημιουργήσουμε υστέρηση.Σύμφωνοι! Για πες μου λοιπόν, στην περίπτωση του θερμοστάτη, οι είσοδοι καταλήγουν να είναι ίσες (για τον θερμοστάτη σκέτο μιλάμε);

firewalker

23-03-15, 13:14

Δεν θ γίνουν ίσες. Ο τελεστικός θα προσπαθήσει να τις κάνει.

Όπως για παράδειγμα αν η διαφορά τάσεις είναι 0.1 volts δεν σημαίνει πως η έξοδος θα γίνει 100 volts. Θα φτάσει στον κόρο όπως είπες.

Η εμπειρία μου έχει δείξει πως τον "δικό μου ορισμό" οι σπουδαστές (αρχάριοι με ηλεκτρονικά) τον καταναούν καλύτερα και μπορούν να λύνουν και να σχεδιάζουν κυκλώματα με μεγαλύτερη άνεση.

Σε έναν μηχανικό είναι αυτονόητα όλα τα παραπάνω.

FILMAN

23-03-15, 13:26

Δεν θ γίνουν ίσες. Ο τελεστικός θα προσπαθήσει να τις κάνει.
Ως προς αυτό είναι η ένστασή μου. Τα άλλα που λες είναι σωστά. Ο τελεστικός δεν θα προσπαθήσει να κάνει ίσες τις εισόδους του. Δεν μπορεί να το κάνει αυτό, εκτός και αν εσύ πάρεις την έξοδό του και την οδηγήσεις σε κάποια από τις εισόδους του, και πάλι όχι πάντα. Αλλά ακόμα και τότε, η είσοδος του τελεστικού θα αλλάζει, όχι επειδή την αλλάζει αυτός άμεσα, αλλά επειδή η είσοδός του εξαρτάται από την έξοδό του (μέσω του κυκλώματος που είναι γύρω από τον τελεστικό και που το έχεις χτίσει εσύ) και ταυτόχρονα επειδή αυτός αλλάζει την έξοδό του.

firewalker

23-03-15, 21:12

Θυμήθηκα που το διάβαζα και μου έχει μείνει σαν "ορισμός". Στο "The Art of Electronics S.E.".

http://i.imgur.com/nkJV9qLs.png (http://i.imgur.com/nkJV9qL.png)

FILMAN

24-03-15, 10:57

Αυτή η περιγραφή τείνει να προσωποποιήσει τον τελεστικό. Σε λίγο θα αρχίσει να μας λέει πώς θα νοιώθει ο τελεστικός υπό διάφορες συνθήκες! Φτιάξε ένα κύκλωμα με θετική ανατροφοδότηση, και θα διαπιστώσεις ότι ο τελεστικός κάνει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που λέει το κείμενο παραπάνω!

Άρα λοιπόν το αν θα κάνει ο τελεστικός αυτό που λέει το κείμενο ή κάτι άλλο, εξαρτάται από το κύκλωμα που τον πλαισιώνει και δεν αποτελεί χαρακτηριστικό της λειτουργίας του τελεστικού αυτού καθαυτού.

chip

24-03-15, 11:27

μήπως στο the art of electronics αναφέρεται σε συγκεκριμένη συνδεσμολογία (σε κάποιο figure)?
διαφορετικά είναι λάθος διατύπωση....

firewalker

24-03-15, 13:04

Για "external feedback" μιλάει.

Έπρεπε να γράφει πως αν στο δικτύωμα ανάδρασης κυριαρχεί αρνητική ανάδραση τότε το σύστημα θα έχει γραμμική συμπεριφορά και θα κάνει αυτό που λέει η πρόταση. Στην άλλη περίπτωση εργάζεται στις ακραίες περιοχές.

Η πρόταση του διαφορικού ενισχύτη καλύτει καλύτερα όλες τις περιπτώσεις.

draco1

25-03-15, 01:45

Kαι σε ποιές περιπτώσεις χρησιμοποιούμε τέτοια ολοκληρωμένα?

Μπορείς να κατασκευάσεις έναν πλήρη προενισχυτή ή να κατασκευάσεις ενεργά φίλτρα

firewalker

25-03-15, 09:46

Αν μιλάμε για προ-ενίσχυση σε μικρούλικα σήματα (mVolts), που λογικά θα θέλουμε ένα σεβαστό κέρδος (γύρω στο 100 για παράδειγμα), συνήθως "δεν θέλουμε" τελεστικό ενισχυτή.

Για παράδειγμα σχεδιάζουμε έναν προ-ενισχυτή για κάποιο μικρόφωνο με έξοδο μερικά mvolts. Θέλουμε ο ενισχυτής να έχει κέρδος 100. Ένας γενικής χρήσης Τ.Ε. που θα κληθεί να λειτουργήσει σε τέτοιες συνθήκες θα εισάγει θόρυβο στο σήμα μας. Ένας τελεστικός ενισχυτής κατάλληλος για την δουλειά αυτή, μάλλον θα ήταν πιο ακριβός από το κόστος ενός ενισχυτή κοινού εκπομπού που θα δουλέψει άψογα.

FILMAN

26-03-15, 14:22

Δεν νομίζω, μπορείς να βάλεις έναν συνηθισμένο τελεστικό χαμηλού θορύβου όπως π.χ. τον TL071 και να κάνεις τη δουλειά.

draco1

13-07-16, 16:37

Δεν νομίζω, μπορείς να βάλεις έναν συνηθισμένο τελεστικό χαμηλού θορύβου όπως π.χ. τον TL071 και να κάνεις τη δουλειά.

Προενισχυτής δοκιμασμένος με τα NE5543 σαν linear και με τα ΟP27 σαν RIAA

6572765728

eleCtroAsxetos

13-07-16, 19:44

Μια πολύ ωραία εφάρμογή της θεωρίας των τελεστικών ενισχυτών ειναι το παρακάτω κύκλωμα.
Το οποίο κάνει κάτι πολύ περίεργο. Εκτελεί μια μαθηματική αφαίρεση 2 τάσεων και δίνει στην έξοδο την διαφορά τους. Κανει το λεγόμενο voltage buffer.
Εχει ενδιαφέρον να κάνει κάποιος τις πράξεις στους επιμέρους βρόχους και να αποδέιξει ότι το Vout=VR8
Οι τιμές στις R7 R8 R9 είναι αγνωστες οχι 1Κ απλα στο προγραμμα σχεδιασης δεν μπορουσα να μην βάλω τιμες
65729